Avelgem

Ter gelegenheid van de eerste verjaardag van de dood van Hugo Claus stelde Erwin Mortier op vraag van de uitgever een bloemlezing samen uit diens oeuvre. In zijn nawoord 'Een ridder vol rare woorden' hangt Mortier een beeld op van de fascinerende opdracht die hem op de schouders werd gelegd: een selectie maken uit het omvangrijke en indrukwekkende oeuvre van Claus is een ingrijpende tocht door het taaluniversum van de dichter-prozaïst-toneelschrijver. Anderzijds benadrukt Mortier de schroom waarmee hij zijn taak heeft aangepakt: kiezen is nu eenmaal verliezen, en hoe kon en zou hij erin slagen enige samenhang aan te brengen binnen een oeuvre dat, zoals hij het zelf omschrijft, "als enige consistentie het ontvluchten van elke consistentie betrachtte". Claus is nu eenmaal niet voor één gat te vangen en dus onmogelijk in één bloemlezing te vatten. Wat Mortier aanreikt als verantwoording voor de heel persoonlijke keuze die hij hier presenteert, is "pure liefde". En meteen dekt hij zich handig in tegen mogelijke kritische opmerkingen: "ik hoop dat de lezers aan De mooiste kleren niet meer definitiefs toekennen dan het boek verdient, en ook dat ze het niet als 'mijn' ultieme Claus gaan lezen." Toch is hij als samensteller op zoek gegaan naar "een zuivere lijn" die hij dan "zo open mogelijk heeft opgevat". Vandaar de structuurlijn die in de bloemlezing wordt aangehouden: van verzen die onder de noemer 'Ik' de persoon van de dichter aan het woord laten, over het 'Wij', waarin de overstap wordt gemaakt naar de lezer zelf, tot specifieke aandachtspunten als de vader, de zoon, de moeder en de minnares. Als zijn absolute favoriet in het oeuvre schuift Mortier de novelle 'De verzoeking' naar voren, die hier dan ook integraal wordt opgenomen. Aan het slot van de bundel komt weer de figuur van Claus zelf aan bod, dit keer benaderd vanuit het in de verzen verwoorde omgaan met het nakende einde. De lezer die bekend is met het werk van Claus zal in Mortiers bloemlezing zonder twijfel de grote motieflijnen en steeds weerkerende thema's uit het oeuvre terugvinden. Voor wie nu pas begint aan de dwaaltocht door Claus' wereld-in-teksten, kan deze selectie leiden tot een verrassende, tot op zekere hoogte vervreemdende ervaring. Claus is Claus is Claus. Zo is het nu eenmaal. [Jooris Van Hulle] Verberg tekst

Een jaar na het overlijden van Hugo Claus wordt deze Vlaamse meester passend geëerd door een thematische bloemlezing uit zijn schier onafzienbare oeuvre door Erwin Mortier, liefhebber en vriend van ‘Hugo’. Mortier realiseert zich dat er vele Clauzen bestaan: de esoterische, de freudiaanse, de religieuze, de areligieuze, de mystieke en die “van het vlees, van de hunkering en de drift, de eigenzinnige historicus. Hij heeft voor een ruime en toch simpele opzet gekozen. De bloemlezing wordt onderverdeeld in ‘Ik’ (de dichter), ‘Wij’ (het volk, wijzelf), nader gespecificeerd in ‘Vaders’, ‘Zonen’, ‘Moeder’. Dan volgt ‘Monstre sacré’ dat uitsluitend de gehele tekst van het “onovertroffen” verhaal ‘De verzoeking’ bevat: “Claus’nietsontziende, bijna monstrueuze lyrische stem manifesteert zich hier […] in al haar heftige en vaak gruwelijke pracht.” De bundel sluit dan af met ‘Heidense altaren’ (aardse liefde) en ‘Grondeloos’ (vergankelijkheid en dood). Omdat alle genres – poëzie, toneel, verhaal en roman(fragment) – erin vertegenwoordigd zijn, behalve de hertalingen, geeft Mortiers bloemlezing een voorbeeldige indruk van Claus’ kaleidoscopische schrijverschap en zullen lezers erdoor worden opgewekt meer te gaan lezen van dit kolossale oeuvre. Kleine druk. Verberg tekst